Woningbezitters kiezen steeds vaker voor een verbouwing in plaats van een verhuizing. Vooral senioren, blijkt uit hypotheekaanvragen. Gezien de situatie op de woningmarkt is dat logisch, maar het hindert de doorstroming. "Jezelf op de woningmarkt begeven is tegenwoordig iets heel stressvols."

Ruim de helft van de hypotheekaanvragen van woningbezitters in de eerste helft van 2025 ging om een hypotheekverhoging, blijkt uit een analyse van Van Bruggen. "Het hoogste percentage ooit", concludeert de financieel dienstverlener op basis van cijfers uit het Hypotheken Data Netwerk.

"Zeker voor 2022 zag je dat heel veel mensen nog besloten om naar een duurdere woning te verhuizen", zegt Oscar Noorlag, hypotheekexpert bij Van Bruggen. In 2019 ging het bij drie kwart van de hypotheekaanvragen van woningbezitters nog om een verhuizing. "Dat deden ze omdat ze zo makkelijk onder een hypotheek met een hogere rente uit konden komen."

De belangrijkste redenen voor de verschuiving zijn de gestegen hypotheekrente en het beperkte aanbod van geschikte woningen. Hierdoor wordt verbouwen aantrekkelijker dan verhuizen. "Wij zien dat mensen die besluiten voor een tweede hypotheek te gaan, gezamenlijk een lager inkomen hebben dan mensen die verhuizen", zegt Noorlag. "Verbouwen is de goedkopere variant."

Een verbouwing heeft belangrijke voordelen. Mensen kunnen bijvoorbeeld in dezelfde buurt blijven wonen en hun kinderen kunnen naar dezelfde school blijven gaan. Begrijpelijk, zegt Noorlag, maar het doet wel iets met de woningmarkt. "Als mensen gaan verbouwen, wordt hun woning meer waard, waardoor het minder dure deel van de markt kleiner wordt. Dat bemoeilijkt de doorstroming."

"Wat je voor doorstroming eigenlijk wilt zien, is dat een dure woning verkocht wordt aan iemand wiens eigen woning weer vrijvalt. Verbouwingen zorgen niet voor een treintje aan woningverkopen."

In dezelfde buurt blijven wonen

Vooral mensen van zestig jaar en ouder zijn terughoudend met verhuizen omdat ze geen geschikte woningen kunnen vinden, merkt Van Bruggen. Ook hier speelt mee dat een verbouwing, zoals het levensloopbestendig maken van een woning, ervoor zorgt dat ze in dezelfde buurt kunnen blijven wonen.

"Maar wij denken dat er in het woningbeleid van het kabinet veel te weinig aandacht is voor senioren", zegt Noorlag. "Men richt zich op betaalbare woningen, maar veel minder op geschikte seniorenwoningen, terwijl de vergrijzing de komende twee decennia veel meer gaat doorzetten. Je moet zorgen dat het aanbod voor seniorenwoningen veel groter wordt. Anders blijven die mensen in hun eengezinswoning zitten."

Het gemiddeld geleende bedrag voor een tweede hypotheek steeg de afgelopen vier jaar sterk, van 75.000 euro naar 90.000 euro. Met name de inflatie zorgde ervoor dat verbouwingen een stuk duurder werden. Behalve verbouwingen nemen woningbezitters ook een tweede hypotheek voor een schenking of een familiehypotheek, zodat ze hun kind aan een eerste koopwoning kunnen helpen. De oversluitingen zijn buiten deze cijfers gelaten.

'Mensen zijn geneigd het onaangename te vermijden'

"De huizenmarkt is zo gespannen, dus mensen blijven wonen waar ze wonen en voegen liever een kamer of een dakkapel toe", zegt Piet Eichholtz, hoogleraar Vastgoedfinanciering en Vastgoedbeleggingen aan de Universiteit van Maastricht. Volgens hem vond de verschuiving van verhuizen naar verbouwen zeker in het afgelopen decennium plaats.

"Jezelf op de woningmarkt begeven is tegenwoordig iets heel stressvols, zeker in de Randstad. Je krijgt nauwelijks tijd, je moet overbieden, en met jou twintig anderen. Het is een heel onaangename ervaring en mensen zijn geneigd om het onaangename te vermijden."

Eichholtz is bekend met het tekort aan seniorenwoningen, maar hij ziet geen oplossing in de nieuwbouw. "De nieuwbouw is maar een heel klein onderdeel van de totale woningvoorraad. We mikken op 100.000 nieuwe woningen per jaar. Dat mag ambitieuzer: mik op 120.000 woningen. Maar voor de senioren moeten we kijken naar de totale Nederlandse woningvoorraad, die uit acht miljoen woningen bestaat."

Wel ziet de hoogleraar mogelijkheden in de gekozen bouwlocaties. "We bouwen nu binnenstedelijk en dat is hartstikke leuk, maar het gaat ook verschrikkelijk langzaam. We moeten terug naar het bouwen rond steden, zoals we tussen 1945 en 1990 deden toen we van weilanden woninggebieden maakten. Nu kiezen we voor koeien in plaats van voor kinderen. Daar moeten we mee stoppen."

Bron: NU.nl 25-06-2025